Houtopstanden

De ODBN houdt namens de provincie Noord-Brabant toezicht op de naleving van de regels rond het kappen en herplanten van houtopstanden onder de Omgevingswet.

De Omgevingswet (voorheen de Wet natuurbescherming) beschermt houtopstanden buiten de bebouwde kom. De gemeente dient hiervoor een bebouwingscontour houtkap vast te stellen. Met de bebouwingscontour houtkap geeft de gemeente aan waar de grens ligt tussen stedelijk gebied en buitengebied.

De vastgestelde bebouwingscontouren zijn te vinden op de GIS-kaart van de provincie Noord-Brabant (De contour dient nog geopend te worden via de knop “toevoegen”).

De Omgevingswet omschrijft een houtopstand als: "groepen bomen, boomvormers, struiken, hakhout of griend".  

U mag deze houtopstanden niet zomaar kappen. Dat is in de Omgevingswet geregeld
Een houtopstand valt onder de werking van de Omgevingswet als deze aan een minimale oppervlakte voldoet. Houtopstanden van minimaal 10 are (1000 m2) en rij- of laanbeplantingen van 21 of meer bomen, vallen onder de werking van de Omgevingswet.  Bij het kappen van deze houtopstanden, of delen daarvan, is een melding en herbeplanting verplicht. Dus ook voor het kappen van een oppervlakte van minder dan 10 are is een melding verplicht.

Kapmelding

U moet het kappen van houtopstanden minstens 4 weken voor de kap melden bij de provincie Noord-Brabant. 

Het indienen van een melding kan via het omgevingsloket. Als activiteit moet worden gekozen voor “kappen van houtopstanden (buiten de bebouwde kom)”.

Bij het indienen van de melding moet een kaart worden bijgevoegd waarop de locatie van het kappen duidelijk zichtbaar is. Ook moet er een plan voor herbeplanting worden toegevoegd. In dit plan staat in ieder geval:

• de oppervlakte in m2 (of als sprake is van rijbeplanting: het aantal bomen en de plantafstand in meters);

• een specificatie van:

  i. het aantal bomen, in geval van rijbeplanting;

  ii. de boomsoort(en);

  iii. Bij een bosplantsoen: lengte boom en diameter wortelhals. Bij laanbomen: stamomtrek gemeten op 1 meter en lengte boom;

• een toelichting wanneer wordt herbeplant;

Uitzonderingen

Er zijn enkele uitzonderingen op de meldings- en herplantingsplicht. In de volgende situaties hoeft u het kappen van bomen niet te melden:

• binnen de bebouwde kom (u moet dan meestal wel toestemming krijgen van de gemeente)
• op erven en in tuinen
• fruitbomen en windschermen langs boomgaarden
• kweekgoed
• uit populieren of wilgen bestaande beplantingen langs (water)wegen;
• uit populieren of wilgen bestaande beplantingen in 1 rij langs landbouwgronden
• naaldbomen, bedoeld als kerstbomen, als deze niet ouder zijn dan 20 jaar (het is ook niet toegestaan om met dit doel te voldoen aan de herbeplantingsplicht)
• het dunnen van een houtopstand

Voor het vellen van houtopstanden binnen de bebouwde kom kunt u contact opnemen met uw gemeente.

Herbeplanten

De grond waarop de gekapte houtopstand heeft gestaan, moet binnen drie jaar na het kappen “bosbouwkundig verantwoord” herbeplant zijn (herplantplicht).  Wat dit precies inhoudt, staat in artikel 3.93 van de Omgevingsverordening Noord-Brabant. 
De eisen zijn:

• de oppervlakte van de herbeplanting is tenminste even groot als de oppervlakte van de gevelde houtopstand;
• de nieuwe houtopstand kan, gelet op de bodemkwaliteit en de waterhuishouding ter plaatse, uitgroeien tot een volwaardige en duurzame houtopstand;
• de nieuwe houtopstand kan binnen een periode van 5 à 10 jaar een gesloten kronendak vormen;
• het gebruik van sierheesters, tuinsoorten en soorten die een gevaar vormen voor de natuurlijke biodiversiteit ter plaatse, is niet toegestaan;
• herplant binnen Natura 2000-gebieden vindt plaats op een wijze en met soorten die de natuurlijke kenmerken en de instandhoudingsdoelstellingen van het gebied, bedoeld in artikel 3.58, eerste lid, van het Besluit kwaliteit leefomgeving niet aantasten; en
• de herbeplante houtopstand kan op termijn vergelijkbare ecologische en landschappelijke waarden vertegenwoordigen als de gevelde houtopstand.

Maatwerk

In uitzonderlijke gevallen kunt u uitstel of ontheffing van de herplantplicht aanvragen. Ook is het in bepaalde gevallen mogelijk om de herbeplanting op een andere locatie uit te voeren dan waar de velling heeft plaatsgevonden. Dit wordt alleen toegestaan als aan de specifieke voorwaarden uit de Omgevingsverordening Noord-Brabant worden voldaan. 

Het verzoek tot maatwerk kan worden ingediend via het omgevingsloket. Als activiteit moet worden gekozen voor “kappen van houtopstanden (buiten de bebouwde kom) - maatwerkvoorschrift”. Aan het verzoeken om maatwerk zijn legeskosten verbonden.

Het aanvragen van maatwerk en het indienen van een kapmelding moet u apart van elkaar doen.